Chào bạn, có phải bạn đang cảm thấy có gì đó “lạ lạ” ở vùng kín sau khi sinh em bé không? Đừng lo lắng quá nhé, rất nhiều chị em sau sinh cũng gặp phải tình trạng tương tự đấy. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về một vấn đề khá phổ biến nhưng lại ít được nhắc đến, đó là sa sinh dục sau sinh và các mức độ sa sinh dục ở phụ nữ sau sinh. Mình sẽ chia sẻ với bạn một cách dễ hiểu nhất, giống như hai người bạn đang tâm sự với nhau vậy.
Sa sinh dục sau sinh là gì?
Bạn cứ tưởng tượng thế này cho dễ hình dung nhé: trong cơ thể chúng ta, các cơ quan vùng chậu như tử cung, bàng quang, trực tràng được nâng đỡ bởi một hệ thống sàn chậu. Hệ thống này giống như một chiếc võng vậy, giữ cho mọi thứ ở đúng vị trí. Tuy nhiên, sau quá trình mang thai và sinh nở, đặc biệt là sinh thường, chiếc “võng” này có thể bị giãn, yếu đi.
Sa sinh dục sau sinh (hay còn gọi là sa tử cung, sa thành âm đạo) là tình trạng một hoặc nhiều cơ quan vùng chậu (như tử cung, bàng quang, trực tràng) bị tụt xuống khỏi vị trí bình thường, sa vào âm đạo hoặc thậm chí là sa hẳn ra ngoài âm đạo. Nghe có vẻ hơi đáng sợ đúng không, nhưng bạn đừng quá hoang mang nhé, vì đây là tình trạng khá phổ biến sau sinh, và có nhiều mức độ khác nhau.
Các mức độ sa sinh dục ở phụ nữ sau sinh
Sa sinh dục không phải là “tất cả hoặc không có gì” đâu bạn ạ. Nó có nhiều mức độ khác nhau, từ nhẹ đến nặng. Để dễ hình dung, người ta thường chia sa sinh dục thành 4 mức độ chính:
Mức độ 1: Sa nhẹ
Ở mức độ này, các cơ quan vùng chậu bắt đầu tụt xuống nhưng vẫn còn nằm trong âm đạo. Bạn có thể chưa cảm nhận được gì rõ ràng, hoặc chỉ thấy hơi tức nặng vùng kín, đặc biệt là khi đứng lâu hoặc vận động mạnh. Nhiều khi, chị em ở mức độ 1 này còn không biết mình bị sa sinh dục ấy chứ!
- Ví dụ dễ hiểu: Tưởng tượng như chiếc võng bắt đầu chùng xuống một chút, nhưng đồ vật trên võng vẫn còn nằm gọn bên trong.
Mức độ 2: Sa trung bình
Lúc này, các cơ quan đã tụt xuống sâu hơn, gần cửa âm đạo. Bạn có thể bắt đầu cảm nhận rõ ràng hơn các triệu chứng như:
- Cảm giác nặng nề, tức bụng dưới hoặc vùng kín.
- Đau lưng, mỏi lưng.
- Khó chịu khi đi lại nhiều.
- Có thể cảm thấy hoặc nhìn thấy một khối gì đó ở cửa âm đạo khi rặn hoặc ho.
- Ví dụ dễ hiểu: Chiếc võng chùng xuống nhiều hơn, đồ vật trên võng bắt đầu chạm mép võng.
Mức độ 3: Sa nặng
Ở mức độ này, một phần của cơ quan vùng chậu (ví dụ như tử cung) đã sa ra ngoài cửa âm đạo. Bạn sẽ cảm thấy rất rõ các triệu chứng khó chịu như:
- Cảm giác nặng trĩu, đau tức vùng chậu liên tục.
- Khó khăn khi đi tiểu, tiểu không hết, són tiểu hoặc bí tiểu.
- Đau rát khi quan hệ tình dục.
- Nhìn thấy rõ ràng khối sa lồi ra ngoài âm đạo, đặc biệt là khi đứng, ho, rặn.
- Ví dụ dễ hiểu: Chiếc võng chùng xuống quá mức, đồ vật trên võng rơi hẳn ra ngoài.
Mức độ 4: Sa hoàn toàn
Đây là mức độ nặng nhất của sa sinh dục. Toàn bộ tử cung và các cơ quan vùng chậu khác sa hẳn ra ngoài âm đạo. Các triệu chứng ở mức độ này rất rõ ràng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của chị em:
- Đau đớn, khó chịu vùng chậu dữ dội.
- Tiểu tiện, đại tiện không tự chủ.
- Khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày, đi lại, vận động.
- Nguy cơ viêm nhiễm, loét do khối sa cọ xát.
- Ví dụ dễ hiểu: Chiếc võng bị rách, đồ vật rơi tự do xuống đất.
Lưu ý quan trọng: Mức độ sa sinh dục ở mỗi người có thể khác nhau, và các triệu chứng cũng có thể không giống nhau hoàn toàn. Nếu bạn cảm thấy có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào sau sinh, đừng ngại ngần đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và tư vấn chính xác nhé!
Nguyên nhân gây sa sinh dục sau sinh
Vậy tại sao sau sinh, chị em lại dễ bị sa sinh dục như vậy? Có rất nhiều nguyên nhân bạn ạ, trong đó những yếu tố chính bao gồm:
- Mang thai và sinh nở: Đây là nguyên nhân hàng đầu. Trong quá trình mang thai, tử cung lớn dần gây áp lực lên sàn chậu. Sinh thường, đặc biệt là sinh con to, sinh nhiều lần, hoặc quá trình rặn sinh kéo dài có thể làm tổn thương, giãn yếu các cơ và dây chằng nâng đỡ sàn chậu.
- Tuổi tác: Càng lớn tuổi, các cơ và dây chằng trong cơ thể nói chung và sàn chậu nói riêng càng trở nên yếu đi, mất tính đàn hồi.
- Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình bạn có mẹ hoặc chị gái bị sa sinh dục, bạn cũng có nguy cơ cao hơn.
- Thừa cân, béo phì: Cân nặng dư thừa tạo thêm áp lực lên sàn chậu.
- Táo bón mãn tính: Rặn mạnh khi đi tiêu thường xuyên cũng gây áp lực lên sàn chậu.
- Ho mãn tính: Ho kéo dài, đặc biệt là ho do các bệnh về đường hô hấp, cũng làm tăng áp lực ổ bụng và sàn chậu.
- Nâng vật nặng thường xuyên: Lao động nặng nhọc, nâng vác vật nặng cũng có thể góp phần làm suy yếu sàn chậu.
Triệu chứng của sa sinh dục sau sinh
Triệu chứng sa sinh dục có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ và cơ quan bị sa. Tuy nhiên, một số triệu chứng phổ biến mà chị em thường gặp bao gồm:
- Cảm giác nặng nề, tức bụng dưới hoặc vùng kín: Đây là triệu chứng thường gặp nhất, đặc biệt là vào cuối ngày hoặc sau khi vận động nhiều.
- Đau lưng, mỏi lưng: Do các cơ vùng chậu yếu đi, không còn nâng đỡ tốt cho cột sống.
- Khó chịu khi đi lại nhiều: Cảm giác nặng nề vùng kín khiến bạn không thoải mái khi đi bộ, đứng lâu.
- Có thể cảm thấy hoặc nhìn thấy một khối gì đó ở cửa âm đạo: Đây là dấu hiệu rõ ràng nhất của sa sinh dục, đặc biệt là khi rặn, ho, hoặc đứng lâu.
- Khó tiểu, tiểu không hết, són tiểu hoặc bí tiểu: Do bàng quang bị sa xuống, ảnh hưởng đến chức năng đường tiểu.
- Đau rát khi quan hệ tình dục: Do âm đạo bị biến dạng, hoặc khối sa gây cản trở.
- Viêm nhiễm âm đạo, tiết dịch âm đạo: Do khối sa lồi ra ngoài gây cọ xát, dễ bị viêm nhiễm.
Mình muốn nhấn mạnh lại là: Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào kể trên, đừng chủ quan bỏ qua nhé. Hãy đi khám bác sĩ phụ khoa để được kiểm tra và tư vấn cụ thể.
Chẩn đoán sa sinh dục sau sinh như thế nào?
Việc chẩn đoán sa sinh dục thường khá đơn giản. Bác sĩ phụ khoa sẽ thực hiện:
- Khám phụ khoa: Đây là bước quan trọng nhất. Bác sĩ sẽ quan sát vùng kín của bạn, yêu cầu bạn rặn để đánh giá mức độ sa của các cơ quan vùng chậu.
- Hỏi bệnh sử: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử sinh nở, các triệu chứng bạn gặp phải, các yếu tố nguy cơ khác.
- Các xét nghiệm hỗ trợ (nếu cần): Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm như siêu âm, chụp MRI để đánh giá chi tiết hơn tình trạng sa sinh dục và loại trừ các bệnh lý khác.
Điều trị sa sinh dục sau sinh
Tin vui là sa sinh dục có thể điều trị được bạn nhé! Tùy thuộc vào mức độ sa, triệu chứng và mong muốn của bạn, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Có hai nhóm phương pháp điều trị chính:
Điều trị không phẫu thuật
- Bài tập Kegel: Đây là “vũ khí bí mật” cho sàn chậu khỏe mạnh đấy! Bài tập Kegel giúp tăng cường sức mạnh cơ sàn chậu, cải thiện tình trạng sa nhẹ và trung bình. Bạn có thể tự tập Kegel tại nhà, hoặc tham khảo các lớp hướng dẫn bài tập sàn chậu.
- Thay đổi lối sống:
- Giảm cân: Nếu bạn thừa cân, giảm cân sẽ giúp giảm áp lực lên sàn chậu.
- Tránh táo bón: Ăn nhiều chất xơ, uống đủ nước để tránh táo bón.
- Điều trị ho mãn tính: Nếu bạn bị ho kéo dài, hãy đi khám và điều trị dứt điểm.
- Tránh nâng vật nặng: Hạn chế tối đa việc nâng vác vật nặng.
- Vòng nâng âm đạo (Pessary): Đây là một dụng cụ bằng silicon hoặc nhựa, được đặt vào âm đạo để nâng đỡ các cơ quan vùng chậu. Vòng nâng âm đạo có thể giúp giảm triệu chứng sa sinh dục, đặc biệt là ở mức độ nhẹ và trung bình. Tuy nhiên, vòng nâng âm đạo không phải là giải pháp lâu dài và cần được bác sĩ theo dõi thường xuyên.
Điều trị phẫu thuật
Phẫu thuật thường được chỉ định cho các trường hợp sa sinh dục mức độ nặng, hoặc khi điều trị không phẫu thuật không hiệu quả. Có nhiều loại phẫu thuật khác nhau để điều trị sa sinh dục, tùy thuộc vào cơ quan bị sa và mức độ sa. Mục tiêu của phẫu thuật là phục hồi lại cấu trúc và chức năng của sàn chậu, đưa các cơ quan vùng chậu trở về vị trí bình thường.
Khi nào cần phẫu thuật?
Bác sĩ sẽ cân nhắc phẫu thuật khi:
- Sa sinh dục mức độ nặng (mức độ 3, 4).
- Triệu chứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
- Điều trị không phẫu thuật không hiệu quả.
- Bạn có mong muốn phẫu thuật để cải thiện tình trạng sa sinh dục.
Phòng ngừa sa sinh dục sau sinh
Phòng bệnh hơn chữa bệnh, đúng không bạn? Mặc dù không thể loại bỏ hoàn toàn nguy cơ sa sinh dục, nhưng chúng ta hoàn toàn có thể chủ động phòng ngừa bằng cách:
- Tập Kegel thường xuyên: Hãy biến bài tập Kegel thành thói quen hàng ngày, ngay cả khi bạn chưa có triệu chứng sa sinh dục. Tập Kegel khi mang thai và sau sinh càng quan trọng hơn.
- Kiểm soát cân nặng hợp lý: Duy trì cân nặng khỏe mạnh trước, trong và sau thai kỳ.
- Chế độ ăn uống lành mạnh, giàu chất xơ: Để tránh táo bón.
- Vận động hợp lý: Tập thể dục nhẹ nhàng, phù hợp với sức khỏe sau sinh. Tránh các bài tập quá sức, gây áp lực lên sàn chậu.
- Tránh rặn mạnh khi đi vệ sinh: Nếu bị táo bón, hãy tìm cách điều trị thay vì rặn mạnh.
- Khám phụ khoa định kỳ: Để phát hiện sớm các vấn đề về sàn chậu và được tư vấn kịp thời.
Chia sẻ kinh nghiệm và lời khuyên
Mình hiểu rằng việc đối diện với các vấn đề sức khỏe sau sinh, đặc biệt là những vấn đề “khó nói” như sa sinh dục, có thể khiến chị em cảm thấy ngại ngùng và lo lắng. Nhưng bạn ơi, đừng ngại chia sẻ và tìm kiếm sự giúp đỡ nhé!
Sa sinh dục là một tình trạng y tế hoàn toàn có thể điều trị được. Việc phát hiện và điều trị sớm sẽ giúp bạn cải thiện triệu chứng, nâng cao chất lượng cuộc sống và tự tin hơn. Hãy nhớ rằng, bạn không hề đơn độc trên hành trình này. Có rất nhiều chị em khác cũng đã và đang trải qua tình trạng tương tự.
Lời khuyên chân thành của mình là:
- Lắng nghe cơ thể mình: Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, đừng bỏ qua.
- Đi khám bác sĩ phụ khoa: Để được chẩn đoán và tư vấn chính xác.
- Tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ: Dù là điều trị không phẫu thuật hay phẫu thuật, hãy kiên trì và tin tưởng vào bác sĩ.
- Chăm sóc sức khỏe vùng chậu: Tập Kegel, duy trì lối sống lành mạnh để sàn chậu luôn khỏe mạnh.
- Chia sẻ với người thân, bạn bè: Để nhận được sự động viên, hỗ trợ về tinh thần.
Kết luận
Sa sinh dục sau sinh là một vấn đề phổ biến, nhưng hoàn toàn có thể được quản lý và điều trị hiệu quả. Hiểu rõ về các mức độ sa sinh dục, nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe của mình. Hãy nhớ rằng, sức khỏe của bạn là vô cùng quan trọng, đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần thiết nhé! Chúc bạn luôn khỏe mạnh và hạnh phúc!
